TARIM ve Orman Bakanlığı Su İdaresi Genel Müdürü Afire Sever, iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki etkisini uluslararası geçerliliği olan 3 model ve 2 projeksiyonla ortaya koyduklarını söyledi. Sever, “2030 yılına kadar özellikle 15 havzamızda su açığı yaşayacağız. Ama önlemler geliştirirsek en azından birçok havzamızda su açığı yaşamayacağız.”
Afire Sever, TBMM Su Ürünleri ve Su Ürünleri Araştırma Komisyonu’na sunum yaptı. Sever, iklim değişikliğinin etkisiyle sıcaklıkların ve sıcak gün sayısının artmaya devam ettiğini söyledi. 2022 ve 2023 yıllarında su kaynaklarında buharlaşma tespit edildiğini kaydeden Sever, “2010 en sıcak yıl gibi görünüyor ama son 70 yıla baktığımızda son 5 yılın en sıcak günlerini yaşıyoruz.”
‘SU POTANSİYELİNDE YÜZDE 25’E KADAR AZALMA YAŞIYORUZ’
Sever, Türkiye’nin dört bir yanındaki havzalarda iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki etkisini ortaya çıkardıklarını belirterek, “2100 yılına kadar ortalama sıcaklıklarda 4 ila 6 santigrat derecelik bir artış bekliyoruz. Yıllık toplam yağışlarda ise azalma bekliyoruz. Bunlar bulgular uluslararası geçerliliği olan 3 modele ve 2 projeksiyona dayanmaktadır.” ile bunu başardık. Özellikle iklim değişikliğine uyum kapsamında ülkemizin geçtiğimiz haziran ayında yayınladığı azaltım programına baktığımızda artık yağışlarda yüzde 10 oranında azalma tespit edildi. Buharlaşma ve yağışların azalmasıyla birlikte su potansiyelinde de yüzde 25’lik bir azalma yaşıyoruz. Karla kaplı günler noktasında ise yüzde 10 oranında azalma tespit edildi. 40 azalma; örneğin Ağrı Dağı’nda karla kaplı gün sayısı şu anda 98 gün ve üzerindeyken, bu gün geçtikçe 40 küsur güne düşecek. Yüzde 44’lük bir düşüş bekliyoruz. Bu da sel ve kuraklık olarak karşımıza çıkacak. Art arda 15 kurak gün “Günlerde artış olacak. Sıcak hava dalgalarının yılda 200 güne kadar artması bekleniyor” dedi.
‘2030 YILINDA AÇLIK SEVİYESİNE DÜŞECEĞİZ’
Sever, şu anda kişi başına yılda ortalama 1313 metreküp su düştüğüne dikkat çekerek, “İklim değişikliğinin etkileri, artan nüfusla birlikte 2030 yılında kişi başına düşen su miktarını 757 metreküp olarak gördüğümüzde, Tarım alanları sulamaya ve sanayide su tüketimine açılırsa kıtlık düzeyine ulaşmış olacağız.” Ancak bu seviyeyi görmemek için bazı önlemler aldık. Bunları uygulamamız ve geliştirmemiz gerekiyor. Bilimsel bir çalışma yaptık. Dijitalleşme projemizle birlikte ülkemizin su kaynaklarını kitlesel büyüklükte ortaya çıkardık. Bu noktada özellikle göl, gölet, baraj gölü ve lagün alanımız 6 bin 333. 2 bin 34 akarsu, 1276 göl, 166 geçiş suyu, 66 kıyı suyumuz var. Tüm bu bilgiler ışığında su nüfusu projeksiyonumuzu hazırladık. 2030, 2050, 2070 ve 2100’de suyu hangi sektörlerde nasıl kullanmalıyız? “Suyumuzu gelecek nesillere nasıl bırakabiliriz? Su ve nüfus projeksiyonlarımızda 2030 yılına kadar 15 havzada su açığımız olacak; ancak önlemler geliştirirsek en azından pek çoğunda su açığı yaşamayacağız.” Havzalarımız” dedi.
‘ÜLKE OLARAK SORUNLARIMIZI TESPİT ETTİK’
Sever, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayelerinde başlatılan ‘Su Verimliliği Seferberliği’ ile özellikle iklim değişikliğine uyum kapsamında arıtılmış atık su kullanım oranının yüzde 15’e çıkarılmasının hedeflendiğini söyledi. Seferberlik kapsamında planlananlara ilişkin Sever, “Sulak alanlarda su seviyelerinde azalma var, dolayısıyla ekosistemde bozulma var. Şu anda 35 sulak alanın yeniden arıtılmış atık su ile beslenmesi söz konusu,” dedi. havza yönetim planlarının uygulanması ve şebeke kayıplarının azaltılması. Bunu artırabiliriz. Ülke, “Şirket olarak sorunlarımızı tespit ederek iklim değişikliğine uyum kapasitemizi artırmaya yönelik plan ve öngörülerimizi yaptık” dedi.
